14 Haziran 2009 Pazar

Bankacılık Krizleri ve Banka İflaslarının Nedenleri

Bankacılık krizleri; bankaların sermaye yapılarının bozulmasından ve akti-pasiflerinin dengesizliğinden kaynaklanır.

Kredilerin geri dönmemesi (ödenmemesi), hisse senedi piyasasındaki dalgalanmalar ve döviz kurlarındaki aşırı dalgalanmalar bankacılık krizlerinin temel nedenlerindendir.

Finansal krizlerin ortaya çıkışı genelde bankacılık ve döviz krizi şeklinde olur. Bankacılık krizleri ve banka iflaslarının birden fazla nedeni vardır. Şöyle ki:

1. Macro ekonomik şoklar; örneğin, ekonomik faaliyetlerin gerilemesi, şirketlerin finansal sorunlarla karşılışması, gayrimenkul piyasasında yaşanan olumsuzluklar bankaları negatif yönde etkilemekte ve cezalandırmaktadır.

2. Daha riskli faaliyetler; örneğin, türev ürünlerin gelişmesi, açık pozisyonlar, yüksek faiz riski, döviz kurlarının yükselmesi vb. gibi nedenler bankalar olumsuz yönde etkilemektedir.

3. Daha yoğun rekabet; örneğin, bankacılık sektöründeki sınırlamaların azalması sonucu bankalar olumsuz yönde etkilemektedir.

4. Kötü yönetim ve suistimaller; örneğin, suistimaller daha çok küçük bankalarda, kötü yönetim ise büyük bankalarda sorun yaratmıştır. Hem kötü yönetim hem de suistimaller bankalar için büyük bir tehdit oluşturmaktadır.

5. Bankacılığın/bankacılık sektörünün yapısı.
6. Bankaların kısa süreli yabancı kaynaklara bağımlılığı.
7. Ters seçim ve ahlâki yapının bozulması.
8. Finans sektörünün zayıflığı.
9. Denetim ve gözetim otoritesinden kaynaklanan zayıflıklar.

Bankacılık Krizlerinin Sonuçları:

1. Bankacılıktaki Etkileri:
  • Mevduatlar güvende değilse, mevduatlar çekilir ve daha güvenli bölgelerdeki bankalara aktarılır.
  • Bankalar bu talebi karşılımakta güçlük çeker.
  • Bankalar bazı varlıklarını satmak zorunda kalır.
  • Zararına satış ve likidite sorunuyla karşılışılır.
  • Mevduat hacminin düşmesi, mevduat-kredi ilişkisini zayıflatır.
2. Makro-Ekonomik Etkileri
  • Emisyon artışı
  • Kredi hacminin daralması, problemli kredilerin artması
  • Faizlerin yükselmesi
  • Harcama ve talebin düşmesi
  • Üretim ve istihdamın azaltılması
  • Tasarruf ve yatırımın azaltılması
  • Kamu maliyesinin olumsuz etkilenmesi
  • Menkul kıymetler borsasının çökmesi/ menkul kıymetler piyasasının olumsuz yönde etkilenmesi vb. gibi değişkenlerin olumsuz yönde artmasına yol açmaktadır.
3. İflas Eden Bankaları Rehabilite Etme Yöntemleri:
  • Tasfiye
  • Birleşme (Zorunlu Evlilik !)
  • Satış
  • Sermaye Artışı ve Yeniden Yapılandırma