"Gösteriş tüketimi" hastalığına yakalanmış bir insan taklide, telkine ve tepkiye dayalı bir kültür ve kişilik içerisinde yaşamaktadır.Hemen belirteyim;
gösteriş tüketimi genel olarak insan psikolojisi ile ilgilidir. Gösteriş tüketimi, her kesimden yada sınıftan olan bireylerin gösterişe verdikleri önem ile ilgili bir hastalıktır.Gösteriş tüketimi Psiko-Ekonomik niteliktedir.
Gösteriş tüketimi ekonomik hastalık gibi görünse de aslında bu psikolojik bir hastalık türüdür.
Gösteriş tüketiminin sonuçları ekonomiktir. Bireylerin gösterişe verdikleri önem ile ilgili psikolojik (kişisel-kültürel) bir hastalıktır.
Gösteriş tüketiminin esas nedenleri:
- Toplumdaki çarpık kültür ve değerler
- Başkalarına kendini beğendirme ve kanıtlama
- Hiç kendisi olmadan, sadece başkaları için yaşamak, başkalarına göre yaşamak
- Başkalarına daha zengin olduğunu gösterme
- Başkalarını taklit ederek tüketmek veya
- Başkalarının takip ve telkini ile tüketim yapmak
- Başkalarının tercihleri esas alınarak tüketim kararları vermek.
Gösteriş tüketiminin etkileri-sonuçları:
- Rasyonel olmayan tüketicilerin (gösteriş tüketicilerinin) yaygın olduğu bir toplumda, işletmeler arasında rekabet süreci normal olarak işlememesi
- Rekabet işliyor gibi görünse de rekabetin kendisinden beklenilen esas işlevi yapmaması
- Gösteriş tüketimi yapanlarda tüketime dayalı tatmin artışı sağlamadığı gibi üçüncü kişiler üzerinde negatif dışsal etki yaratması veya fayda azaltıcı etki yaratması
- Gösteriş tüketiminin, refah artışı bir tarafa, toplam refahta azaltma yaratması
- Gösteriş tüketiminin artmasına yönelik bir rekabet toplumsal refahı arttırma işlevini yerine getirememesi
- Gösteriş tüketiminin geliştiği ülkelerde, rekabet kültürünün yok olması
- Gösteriş tüketimi eğilimini arttıran her türlü faaliyet, toplumsal refahı ve sağlıklı rekabet sürecini destekleyici sonuçlar yaratmaması.
Kaynak:
1. http://www.rekabet.gov.tr/index.php?Sayfa=sayfahtml&Id=765