OPERASYONEL RİSK-4

ÖLÇÜM VE YÖNETİM SİSTEMİ

Operasyonel risklerin ölçümü ve yönetimi ihtiyaç duyulan verilerle ilgilidir. Bu veriler,

1. İçsel kayıp verisi
2. Dışsal Kayıp verisi
3. Senaryo analiz verisi
4. İç kontroller ile ilgili veriler
5. Risk azaltma araçlarına ait veriler 
6. Diğer önemli risk göstergelerine ait veriler, şeklinde sıralanıp kodlanabilir. 

Söz konusu riskler nedenlerine göre de sınıflandırılabilir- SÜREÇ, SİSTEMLER, İNSANLAR, DIŞSAL ETKENLER şeklinde.

TEMEL OLAYLAR SINIFLAMA- RİSKLER VE ETKİLER (RİSK GRUBUNA GÖRE)

RİSKLER:

1. Banka içi hile ve dolandırıcılık olayları,
2. Banka dışı hile ve dolandırıcılık olayları,
3. İşe alma (istihdam) uygulamaları ile ilgili kayıplar,
4. İş yeri güvenliği ile ilgili kayıplar,
5. Müşteriler, ürünler ve iş uygulamalarına dair kayıp olayları,
6. Fiziki varlıklara verilen zararlarla ilgili kayıp olayları,
7. Faaliyetlerin durması ve sistem çökme ve hatalarına ait kayıp olayları,
8. İşlem, teslimat ve süreç yönetimine dair kayıp olayları,
9. Kontrol süreci yönetimine ait kayıp olayları, vbg.

ETKİLER:
Bu konu, kayıp olayı nedeniyle ortaya çıkan etkilerdir.

1. Varlık değerindeki azalmalar,
2. İade ve kaybı tazminler,
3. Cayma (sözünden dönülmesinden) kaynaklı kayıplar,
4. Yasal sorumluluklar,
5. Denetim otoritesi ve mevzuata uyumsuzluk nedeniyle alınan cezalar,
6. Aktiflerde veya aktiflere verilen hasarlardan kaynaklanan kayıplar,
7. K/Z tablosu ve SYR % üzerinde görülen olumsuz etkiler ve gelişimler, vbg.

OPERASYON SÜRECİNE AİT KAYIP OLAYLARI 
Operasyonel kayıp olayıyla ilgili olarak toplanacak veriler asgari olarak aşağıda belirtilen bilgileri içermesi esastır:

1. Tanımlanan kayıp olayının türü,
2. Olayın gerçekleşmesine ilişkin kısa açıklama,
3. Olayın gerçekleştiği tarih, iş kolu, Birim/Şube veya yer,
4. Olayın gerçekleşmesine neden olan etkenler
5. Olay nedeniyle ortaya çıkan etkiler,
6. Kaybın finansal boyutu,
7. Olayın devam süresi,
8. Olayın tespit edilme tarihi,
9. Olayın gerçekleşme ve tespit edilme arasında geçen süre,
10. Sigorta bildirim tarihi
11. Takip eden yasal ve/veya idari işlemler
12. Eğer kayıp azalmış ise kaybın ne kadarının karşılandığı, gibi bilgilere operasyonel risk veri tabanında yer verilmelidir.

Amaç:

• Meydana gelme sıklığı,
• Olay sonucu ortaya çıkan kaybın boyutu ve etkileri, gibi konuları ortaya koymaktır.

Sonuç:

Banka içinde güçlü bir kontrol-ve-risk yönetim sisteminin varlığı, elde edilen bulgu ve kanıtların güvenirliğini arttırır. Kayıp olayları ile ilgili gelişmeler iç kontrollerin güvenirlik seviyesi konusunda denetçilere bilgi verir.Kontrol göstergeleri olarak adlandırılan bu durum Banka iç denetim, risk yönetim ve uyum kontrol sistemlerinin;

• Kalitesine,
• Etkinlik ve yeterlilik düzeyine,
• Risk azaltma yeteneğine, ilişkin bilgiler veren kontrol göstergeleridir. 

Kontrol göstergelerini fırsata dönüştürecek politika ve süreçler ,operasyonel risk yönetiminin etkin ve yeterli bir düzeyde  karşılanması için elzemdir.

OPERASYONLARLA İLGİLİ KONTROL SİSTEMİ

Risklere karşı savunma mekanizması (dört aşamalı):

1. İşi yapanlar,
2. İşi yönetenler,
3. İşi kontrol edenler
4. İş çıktılarını (sonuçlarını) raporlayanlar.